Soms krijgen regeringspartijen de kritiek dat ze de beloftes uit hun verkiezingsprogramma’s niet nakomen. Wimar Bolhuis heeft daar onderzoek naar gedaan. Hij analyseerde hoe regeerakkoorden afwijken van de verkiezingsprogramma’s van de regeringspartijen. Daaruit blijkt dat regeringspartijen inderdaad vaak wat anders doen dan wat ze beloofd hebben. Daarvan profiteert het bedrijfsleven: hun lasten worden verlaagd. Huishoudens worden juist geconfronteerd met hogere lasten dan wat er in de verkiezingsprogramma’s was beloofd.

Keuzes in regeerakkoorden wijken systematisch af van de beloftes die coalitiepartijen doen in hun verkiezingsprogramma. Voor bedrijven valt dit gunstig uit: hun lastendruk gaat omlaag. Voor huishoudens gaat de lastendruk juist omhoog. Op de x-as: verandering in lastendruk ten opzichte van het gewogen gemiddelde van de verkiezingsprogramma’s vancoalitiepartijen, uitgedrukt in percentage van het bbp, over de periode 2002-2017. Bron: Bolhuis (2018).

[citation]

Methode: Er is een vergelijking gemaakt tussen de keuzes die regeringspartijen hebben gemaakt in hun verkiezingsprogramma’s (gewogen gemiddelde) en de keuzes die ze vervolgens hebben gemaakt in het regeerakkoord.

Uitkomsten: Partijen maken in het regeerakkoord andere keuzes dan ze in hun verkiezingsprogramma hebben gedaan. Opvallend is dat de lastendruk op arbeid en inkomen gemiddeld 0,42 procentpunt van het bbp hoger uitvalt, en de totale lastendruk voor huishoudens (sinds 2002) 0,52 punt hoger, terwijl de lastendruk voor bedrijven (sinds 2002) juist 0,22 punt lager uitvalt. Met andere woorden, het regeringsbeleid wijkt af van verkiezingsbeloften die de regeringspartijen hebben gedaan, en die afwijking valt systematisch in het voordeel van bedrijven uit en in het nadeel van werknemers en huishoudens. Uit het onderzoek “blijkt dat de politieke prioriteit in regeerakkoorden verschuift van huishoudens naar bedrijven, zonder dat dit leidt tot een hogere economische groei of een lagere werkloosheid [..]”.

Bron: Bolhuis, Wimar. Van woord tot akkoord. Een analyse van de partijkeuzes in CPB-doorrekeningen van verkiezingsprogramma's en regeerakkoorden, 1986-2017. Proefschrift Universiteit Leiden, 2018.

[end_citation]